„Nasza zielono-niebieska Polanica-Zdrój”
W obecnych czasach w Polsce prawie 70% ludności mieszka w miastach, które poprzez postępujący rozwój urbanistyczny oraz gospodarczy mają przed sobą wiele wyzwań i są obszarami szczególnie narażonymi na skutki zmian klimatycznych. Dlatego tak ważne jest stałe wprowadzanie rozwiązań i działań, dzięki którym nie będą one aż tak odczuwalne. Jednym z nich jest zrównoważone gospodarowanie wodami opadowymi, czyli działania w zakresie zielono-niebieskiej infrastruktury. Poza wielkoskalowymi działaniami władz miasta, niezwykle ważne jest zaangażowanie mieszkańców poprzez wprowadzanie małej retencji na terenach prywatnych, co może stać się kluczowe w walce ze zmianami klimatu. Rozwiązań w tym zakresie jest naprawdę wiele.
W drugim artykule z serii publikacji w ramach projektu „Rewaloryzacja i rewitalizacja terenów zieleni w Polanicy-Zdroju z uwzględnieniem zielono-niebieskiej infrastruktury na potrzeby adaptacji miasta do zmian klimatu” dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego w ramach programu „Środowisko, energia i zmiany klimatu. Łagodzenie zmian klimatu i adaptacja do ich skutków” omówimy kolejne, bardzo popularne rozwiązanie w zakresie zielono-niebieskiej infrastruktury – nieckę retencyjną.
Źródło: https://sendzimir.org.pl/wp-content/uploads/2019/03/broszura-niecka.pdf
Jest to łagodne zagłębienie w terenie przeznaczone do tymczasowego gromadzenia znacznej ilości wody opadowej. Po wystąpieniu opadu woda doprowadzona do zbiornika zostaje rozsączona w głąb profilu glebowego dzięki dużej przepuszczalności gleby. Proces ten może trwać od kilku do kilkudziesięciu godzin.
Budowa niecki retencyjnej jest stosunkowo prostym rozwiązaniem służącym gromadzeniu i dodatkowo oczyszczaniu wody deszczowej. Taki zbiornik najlepiej usytuować na działce w miejscu, w którym istnieje naturalne zagłębienie terenu, tak aby woda po opadzie samoistnie spływała do niecki. Sugerowana głębokość takiego zbiornika retencyjnego to 0,6 m. Zazwyczaj wierzchnią warstwę niecki retencyjnej stanowi pokrycie trawiaste lub narzut kamienny. Ważnym krokiem przy budowie niecki jest umocnienie miejsc spływów wody oraz brzegów, aby zapobiec procesowi erozji. Ostatnim, ale równie ważnym elementem całej konstrukcji jest przelew awaryjny, który w przypadku spływu zbyt dużej ilości wody zapobiega przelaniu wody poza granice niecki retencyjnej. Korzyści wynikające z takiego zastosowania to: odbieranie znacznej ilości wody, możliwość nadania dowolnego kształtu i formy, podniesienie walorów estetycznych terenu, na którym się znajdują, brak wymagań w zakresie szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Szacowany koszt wykonania niecki retencyjnej wynosi 600–1500 zł/m3.
Każde działanie z zakresu zielono-niebieskiej infrastruktury ma znaczenie. Polanica-Zdrój od początku swojego istnienia jest ściśle związana z otaczającym ją środowiskiem przyrodniczym i klimatem. To dzięki nim jest tak wyjątkowym i atrakcyjnym miejscem. Niestety, zmiany klimatyczne, które możemy zauważyć w Polanicy-Zdroju już dziś (silnie porywy wiatru, podtopienia, bardzo wysokie temperatury powietrza) to wielkie zagrożenie. Z tego powodu miasto, dzięki wyżej wspomnianemu dofinansowaniu, ma możliwość wprowadzenia szeregu działań, które będą minimalizować niebezpieczeństwo.
Zapraszamy do zapoznania się z działaniami oraz wydarzeniami realizowanymi w ramach projektu w mieście Polanica-Zdrój:
- Rewitalizacja zabytkowego Parku Zdrojowego w Polanicy-Zdroju z uwzględnieniem zielono-niebieskiej infrastruktury;
- Przebudowa ścieżki turystycznej z budową wieży widokowej, niezbędną infrastrukturą i zagospodarowaniem terenu na Wzgórzu Marii w Polanicy-Zdroju;
- Remont ścieżek parkowych polegający na wymianie zdegradowanej nawierzchni w celu poprawy współczynnika filtracji i poprawy dostępności dla osób niepełnosprawnych;
- Remont Muszli Koncertowej polegający na zastosowaniu rozwiązań prośrodowiskowych;
- Modernizacja elementów małej architektury z uwzględnieniem działań prośrodowiskowych;
- Zagospodarowanie terenów zieleni polegające na rozbudowie struktury warstwowej i gatunkowej zieleni w celu zwiększenia efektywności funkcjonalnej (ekosystemowej) drzewostanu;
- Zagospodarowanie terenów zieleni – skarpa przy ul. Harcerskiej;
- Zagospodarowanie terenów zieleni (uzupełnienie istniejącej kompozycji) – deptak ul. Zdrojowa;
- Zagospodarowanie terenów zieleni (uzupełnienie istniejącej kompozycji – ul. Kryniczna);
- Zagospodarowanie terenów zieleni – ul. Żeromskiego;
- Remont oświetlenia parku polegający na wymianie źródła światła na diody elektroluminescencyjne (LED);
- Wykonanie modelowego eko-przystanku;
- Zagospodarowanie ogrodu edukacyjnego na terenie szkoły przy ulicy Kościuszki. Wydarzenia w ramach projektu:
- „Zdrowo i zielono” – spacer dla seniorów połączony z warsztatami dot. zieleni w mieście, wpływu na środowisko i zdrowie, walorów przyrodniczych Parku Zdrojowego/na Wzgórzu Marii;
- Konferencja naukowa dot. gospodarki wodami opadowymi;
- Konkurs fotograficzny dla mieszkańców Polanicy-Zdroju pn. „Nasza niebieska Polanica-Zdrój”;
- Wyścig rowerowy na Wzgórzu Marii;
- Warsztaty edukacyjne dla dorosłych przy ogrodzie deszczowym ul. Żeromskiego pn. „Wykorzystaj deszcz”;
- Warsztaty edukacyjne dla dorosłych przy ogrodzie edukacyjnym/zbiorniku retencyjnym pn. „Dobrze, że pada”;
- Ekologiczny piknik edukacyjny na terenie szkoły przy ul. Kościuszki pn. „Zielono- niebieska szkoła”;
- Warsztat z tworzenia przydomowego ogrodu pn. „Twój piękny ogród”;
- Warsztat pn. „Domki dla ptaków” dot. robienia budek dla ptaków;
- Warsztat pn. „Zbiornik na wodę deszczową”;
- Ekologiczny festyn pn. „Zielono mi” na terenie Parku Zdrojowego;
- Warsztaty dot. funkcji zieleni w mieście;
- Warsztaty pn. „Dbajmy o zieleń”;
- Warsztaty dot. zagospodarowania wody opadowej;
Autor: inż. Aleksandra Wiśniewska
Źródła:
1. Katalog dobrych praktyk, cz. II – Zasady zrównoważonego gospodarowania wodami opadowymi na obszarze zabudowanym – K. Lejcuś, E. Burszta-Adamiak, K. Wróblewska, H. Orzeszyna, M. Śpitalniak, D. Marczak, J. Misiewicz, J. Dobrzańska
